Konserwacja harmonijek Hohner Marine Band Classic

W tym materiale chciałbym przedstawić jak prawidłowo rozebrać, wyczyścić i złożyć harmonijki Hohner Marine Band Classic. Tak, to te zbijane na gwoździe, przez wielu uważane za nierozbieralne instrumenty. Część się utwierdzi w swojej opinii, choć mam nadzieję, że większość da się przekonać, że to nic trudnego.

Jeśli interesuje Was jak wyczyścić harmonijkę Seydel ze stalowymi stroikami, to obejrzyjcie film Tomka Kamińskiego, wyczerpuje temat. Jeśli chcecie wyczyścić harmonijkę skręcaną z mosiężnymi stroikami, to przewińcie fragmenty w których mówię o gwoździach, bo zakładam, że śrubki skręcać i odkręcać umiecie.

Na początek, napiszę to wielkimi literami, NIGDY NIE PŁUKAĆ HARMONIJEK Z DREWNIANYM KORPUSEM! A w szczególności MB classic, których korpus jest lakierowany tylko na krawędziach, a w pozostałych miejscach nie jest impregnowany w żaden sposób. Dłuższy kontakt z wodą spowoduje, że korpus się odkształci, harmonijka ulegnie zniszczeniu.

Ze względu na to, że nawet w harmonijkach ze stalowymi stroikami, są elementy podlegające korozji (np. nity) odradzam płukanie jakiejkolwiek harmonijki. Warto włożyć odrobinę wysiłku i ją rozebrać do czyszczenia.

OK, to co będzie potrzebne? W zasadzie niedużo:

• nóż
• szczypce (nie wiem jak to nazwać ale na pewno nie kombinerki)
• pojemnik na gwoździe
• ocet rozcieńczony z wodą w proporcji 1:2
• pojemnik na kąpiel w occie
• miękką szczoteczkę do zębów i ręczniki

Demontaż harmonijki

Wszystkie elementy gwoździkowe demontujemy za pomocą noża, którego ostrze wprowadzamy między demontowane elementy a następnie delikatnie podważamy. Potem możemy wyjąć gwoździe.

Po rozebraniu na części elementy metalowe (płytki stroikowe i pokrywy) wkładamy na maks 20 minut do octu z wodą (dłuższe moczenie może spowodować „wytrawienie” elementów). A następnie delikatnie czyścimy szczoteczką płytki stroikowe zgodnie z kierunkiem stroików (od nasady do końca) a w miejscach zbliżonych do ust czyścimy dokładniej. Na koniec płuczemy pod bieżącą wodą i delikatnie acz dokładnie osuszamy. Warto dodatkowo zostawić je przed montażem do doschnięcia.

W trakcie kąpieli octowej warto zająć się fizycznym czyszczeniem drewnianego korpusu. Do tego celu będzie potrzebny ostry nożyk, którym można zdjąć naloty na wewnętrznych ściankach kanałów. Po oczyszczeniu można dodatkowo przetrzeć szmatką spryskaną alkoholem izopropylowym w stężeniu około 90%. Należy pamiętać, że tak mocne stężenie IPA może spowodować uszkodzenia na korpusach z tworzyw sztucznych.

Do montażu nie należy używać młotka (choć wiele takich filmów znalazłem w sieci). Tak silne drgania i uderzenia mogą uszkodzić stroiki. Dużo lepszym rozwiązaniem są szczypce, którymi zaciśniemy gwoździe.

Należy pamiętać, że wielokrotne rozbieranie i składanie harmonijki gwoździkowej spowoduje to, że straci ona dużo na szczelności. Wszystkie elementy montażowe się wyrobią i płytki już nie będą tak idealnie przylegać do korpusów. Dlatego warto przerobić harmonijkę na śrubki (i o tym będzie na kolejnym filmie).

Robiąc filmik zapomniałem powiedzieć o jednej rzeczy, o której mi przypomniał jeden z kolegów. A że z tyłu głowy miałem to, że ta harmonijka zaraz będzie przerabiana na śrubki do kolejnego odcinka (oraz sam montaż nagrywałem 4 razy późno w nocy, bo się nagrania wysypywały), to już odruchowo odpuściłem. Mianowicie warto gwoździe zaciskać od środkowego, rozchodząc się na boki. Kończymy zaciskanie na ostatnich, tych przy samych bocznych krawędziach. Dzięki temu eliminujemy niepotrzebne naprężenia na płytkach stroikowych.

Dla harmonijek o konstrukcji kanapkowej, przy montażu korpusów należy pamiętać, że płytki stroikowe są dociskane nie tylko przez gwoździe (lub śruby) montujące je do korpusu. Za ich docisk (więc ich szczelność) odpowiedzialny jest również prawidłowy montaż pokryw, które dodatkowo dociskają płytki po bokach i na froncie. Dlatego krawędź pokrywy musi być spasowana dokładnie w rowku na płytce stroikowej.

Cały proces został zademonstrowany na poniższym filmie.

Niestety, jak wspominałem wcześniej, wielokrotne rozbieranie i montowanie gwoździ powoduje wyrobienie się slotów, co skutkuje tym, że harmonijka z czasem traci na szczelności. Dlatego jednym z rozwiązań, które to eliminuje, to przerobienie jej na śrubki, co demonstruję w tym poście.